Την Πέμπτη 13-2, πραγματοποιήσαμε παρέμβαση αντιπληροφόρησης με σπρέϊ και τρικάκια, στα γραφεία του Συλλόγου Κτηματομεσιτών Θεσσαλονίκης. Απέναντι σε όσους έχουν μετατρέψει τις βασικές μας ανάγκες σε επενδύσεις, προειδοποιούμε πως δε θα κάτσουμε με σταυρωμένα τα χέρια. Μεσίτες, επενδυτές, τραπεζίτες, συμβολαιογράφοι, εκμισθωτές, η στέγαση είναι ανάγκη όχι πολυτέλεια-τίποτα δε θα μείνει αναπάντητο.
Η Στέγαση είναι κοινωνική ανάγκη όχι επένδυση
Μία από τις συντριπτικές νίκες του καπιταλισμού απέναντι στη κοινωνική βάση είναι αυτή της ηθικής διάστασης που λαμβάνει στις ζωές όλων μας ως σύστημα σχέσεων και αξιών, πέραν της οικονομικής διαχείρισης. Τη θέση του ανθρώπου υποκαθιστά ο καταναλωτής που αξιολογείται βάση της παραγωγικής του ικανότητας. Ο καπιταλισμός μετατρέπει την κοινωνική αναγκαιότητα σε καταναλωτική δυνατότητα, προσβάσιμη σε όποιον συμβάλλει εντατικότερα στον παραγωγικό κύκλο του κεφαλαίου. Έτσι η σίτιση, η στέγαση, η ιατρική περίθαλψη από βασικές ανάγκες τείνουν να μετατραπούν ολοένα και περισσότερο σε είδη πολυτελείας.
Τα τελευταία 2 χρόνια το ζήτημα της στέγασης αποτελεί ίσως μια από τις πιο διαδεδομένες επενδυτικές οδούς. Τεράστιοι σύμβουλοι επιχειρήσεων και επενδυτικοί φορείς διαμηνύουν την αποδοτικότητα της επενδυτικής δραστηριότητας στην ακίνητη περιουσία με σκοπό την αξιοποίησή της, μέσω νέων καινοτόμων δυνατοτήτων. Αυτό σημαίνει πως ο στόχος κάποιων να πλουτίσουν ακόμα περισσότερο δημιουργεί ασφυξία σε μεγάλο μέρος της κοινωνικής βάσης καθώς οι τιμές των ενοικίων αυξάνονται κατακόρυφα. Παράλληλα ο εξευγενισμός και η τουριστικοποίηση ολόκληρων περιοχών οδηγεί χιλιάδες ενοικιαστές σε άτακτες εξώσεις, καθώς οι εκμισθωτές στρέφονται όλο και περισσότερο στη νέα επενδυτική τάση που αφορά την μετατροπή των ακινήτων τους σε all inclusive διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Στο στόχαστρο μπαίνουν οι γραφικές και λούμπεν φτωχογειτονιές με αποτέλεσμα τον βίαιο εκτοπισμό εκατοντάδων κατοίκων που ανήκουν στα χαμηλότερα ταξικά στρώματα. Με βάση τα πρότυπα των δυτικών μεγαλουπόλεων ολόκληρες συνοικίες παραδίδονται στα χέρια των μεσιτικών ομίλων και ιδιωτών για να μετατραπούν σε επενδυτικά block-καθαρές γειτονιές που προσελκύουν τους τουρίστες (άρα και το χρήμα τους) και δε χωρούν κάθε παρείσακτο στοιχείο έξω από τα πρότυπα του καπιταλισμού (αδέσποτα, τοξικοεξαρτημένους, άστεγους κτλ)
Μεγάλο ζήτημα όμως αντιμετωπίζει η κοινωνική βάση και πάνω στο ζήτημα της φοιτητικής στέγασης. Πέραν της εντεινόμενης εκτόξευσης στα ύψη του κόστους φοίτησης μέσα από τις ιδιωτικοποιήσεις, τα δίδακτρα, την κοστολόγηση ακόμα και των συγγραμμάτων πλέον και την διαρκή υποβάθμιση της δημόσιας «παιδείας», για μια χαμηλόμισθη οικογένεια το ζήτημα της κάλυψης της στέγασης τείνει να αποτελέσει απαγορευτική συνθήκη. Τη στιγμή που περιορίζεται αισθητά η παροχή δωρεάν στέγης μέσα από φοιτητικές εστίες, ξεπηδούν νέες επενδυτικές μορφές φοιτητικής στέγασης. Το κρατικό έλλειμμα στις προνοιακές παροχές έρχονται να καλύψουν ιδιώτες και επιχειρηματικοί όμιλοι. Κατασκευάζονται ιδιωτικές εστίες που υποκαθιστούν τις δημόσιες, ενώ για μια τρύπα 15 m2 μπορεί κανείς να δίνει 300-400€ πολλές φορές χωρίς συμβόλαια (άρα και δεσμεύσεις του εκμισθωτή) διατηρώντας μια επισφαλή συνθήκη χωρίς δικαιώματα για κάθε ενοικιαστή που μπορεί ανά πάσα στιγμή να βρεθεί στο δρόμο. Η όλη εκβιαστική λογική βασίζεται στην αναγκαιότητα του κάθε φοιτητή να βρει σε λίγο χρόνο σπίτι αλλιώς δε θα σπουδάσει άρα δεν έχει επιλογή ούτε όρους για διαπραγμάτευση.
Αλλά και για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που πίστευαν σε μια μελλοντική οικονομική απόσβεση μέσα από μια επένδυση σε ακίνητη περιουσία έναντι του ενοικίου, τα πράγματα δεν ήταν καλύτερα. Μέσα από τα πακέτα μέτρων έναντι των μνημονιακών δεσμεύσεων, η υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας ξεκίνησε από το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Χώρων (χαράτσι) και κατέληξε στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ). Ταυτόχρονα η αδυναμία εξόφλησης των κόκκινων δανείων από τα χρόνια της ευφορίας όπου το χρηματοπιστωτικό σύστημα εφεύρε δάνειο για καθετί που μπορεί να βάλει κανείς στο μυαλό του (στεγαστικά, καταναλωτικά, φοιτητικά, διακοποδάνεια…) και η παράλληλη προώθηση της υπερακατανάλωσης μέσω πιστωτικών καρτών και εικονικού χρήματος, οδήγησαν σε αύξηση των κατασχέσεων και των πλειστηριασμών ακόμα και σε ακίνητα που αποτελούν την πρώτη κατοικία.
Όλη αυτή η συνθήκη αποτελεί μια παράλληλη κανονικότητα με την ένταση της ταξικής εκμετάλλευσης, τις μαζικές μειώσεις μισθών και απολύσεις, την περιστολή των συνδικαλιστικών ελευθεριών και την κατάργηση των προνοιακών επιδομάτων. Οι εκμεταλλευόμενοι καλούνται να ανταπεξέλθουν σε ένα αρνητικό ισοζύγιο όπου τη στιγμή που μειώνονται τα έσοδά τους αυξάνεται διαρκώς το κόστος ζωής. Δεν είναι λίγες μέχρι στιγμής οι αυτοκτονίες ανθρώπων που πνίγονται από την απελπισία. Που ασφυκτιούν κάτω από τη σκέψη του …πως θα τα βγάλω πέρα. Σε ποιόν όμως αντιστοιχεί η ευθύνη αυτής της κατάστασης; Σίγουρα όχι μόνο στο κράτος και τις πολιτικές κοινωνικής γενοκτονίας που εφαρμόζει ούτε μόνο στο κεφάλαιο που πιστώνεται τον κύκλο της αναπαραγωγής του. Ευθύνη έχει και ο καθένας από εμάς που κυριεύεται από την οικονομική απληστία, που θέλει από το τίποτα να βγάλει όλο και περισσότερο χρήμα. Αυτός που μπορεί να έχει ένα σπίτι και να μη διστάσει να πετάξει στο δρόμο μια οικογένεια για να το χωρίσει σε 10 στούντιο και να κερδίζει τα 10πλάσια λεφτά.
Η κατάσταση γίνεται ολοένα και πιο έκρυθμη όσον αφορά το ζήτημα της στέγασης και η λύση δε μπορεί παρά να είναι συλλογική και ριζοσπαστική. Η στέγαση είναι ζήτημα κοινωνικής και ταξικής αναγκαιότητας και οι όροι με τους οποίους θα υπάρξει λύση πρέπει να αντιτίθενται στην κυρίαρχη ιδεοληψία. Έχουμε ανάγκη να στεγάσουμε τις ανάγκες μας (πόσο μάλλον τις επιθυμίες μας) και παντού γύρω μας ρημάζουν άδεια σπίτια. Αμφισβητούμε έμπρακτα το κύρος και τη νομιμότητα της ιδιοκτησίας και καταλαμβάνουμε τους άδειους χώρους. Δίνουμε ζωή στα άδεια σπίτια και ουσία στη ζωή μας. Δε μας αφήνει καθόλου αδιάφορους το γεγονός πως την ίδια στιγμή που έχουμε τα μεγαλύτερα ποσοστά αστέγων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάποιοι μπορεί να κατέχουν 2 και 3 υπερπολυτελείς βίλες και άλλα πόσα εξοχικά. Οι ζωές και οι ανάγκες μας, να μπούνε πάνω από τα κέρδη τους. Μπροστά σε έναν κόσμο καταναλωτικής αλλοτρίωσης, εμείς παίρνουμε θέση. Καταλαμβάνουμε τον χώρο και τον χρόνο που μας κλέβουν καθημερινά.
Έτσι λοιπόν για μας 10 και 100 δεν είναι αρκετές, θα γεμίσουμε καταλήψεις σε όλες τις γειτονιές