Ο Κonstantin είναι αναρχικός σύντροφος που ζεί και δραστηριοποιείται στηνΙένα της Γερμανίας. Συμμετέχει στην τοπική ομάδα αλληλεγγύης και υποστήριξης του Συνδικάτου Έγκλειστων Εργατών (Gefangenen-Gewerkschaft)-μια άτυπη δομή φυλακισμένων, μέλη της οποίας βρίσκονται σε πάνω 30 καταστήματα κράτησης της γερμανικής επικράτειας. Ο ίδιος μας εξηγεί τη φύση της δομής, την αναγκαιότητα πάνω στην οποία δομήθηκε το Συνδικάτο, καθώς και τις ιδιαιτερότητες του γερμανικού εγκλεισμού.
Σύντροφε, τί ακριβώς είναι το Συνδικάτο Φυλακισμένων Εργατών;
Το Σ.Φ.Ε. είναι μια άτυπη δικτύωση φυλακισμένων μέσα στις γερμανικές φυλακές που μάχεται ενάντια στην συνθήκη του εγκλεισμού τα τελευταία 5 χρόνια. Δεν αποτελεί θεσμικά αναγνωρισμένο όργανο ούτε από τον κρατικό μηχανισμό, ούτε από τα επίσημα θεσμοθετημένα εργατικά συνδικάτα. Η αναγνώρισή του έγγυται καθαρά στους κόλπους του αγώνα δηλαδή τις ριζοσπαστικές οργανώσεις της Αριστεράς και του ευρύτερου Ελευθεριακού κινήματος. Το Συνδικάτο παρότι έχει εκατοντάδες εγγεγραμμένα μέλη, έχει σταθερή επικοινωνία μονο με μεμονομένους κρατούμενους αναφυλακή. Αυτό αποτυπώνεται στην ταξική φύση των έγκλειστων υποκειμένων. Ένα μεγάλο μέρος των φυλακισμένων-που στην συντριπτική τους πλειοψηφία προέρχονται από τα χαμηλά ταξικά στρώματα, δεν είναι σε συνειδητή θέση όχι μόνο να δραστηριοποιείται αλλά να συντάσσει ακόμα και τις τυπικές αιτήσεις που αφορούν καθημερινές ανάγκες μέσα στη φυλακή. Σε όλα αυτά τα καθημερινά και άλλα πολλά ζητήματα, ήρθε να δώσει λύσεις το Συνδικάτο.
Πάνω σε ποιές συμφωνίες συστάθηκε το Συνδικάτο;
Η αρχή έγινε τον Μάη του 2014, στην φυλακή Tegel του Βερολίνου, όπου ο τότε πολιτικός κρατούμενος OlliverRastμαζί με συγκρατούμενούς του, επεδίωξαν να ενώσουν τους κρατούμενους με βάση την ταξική τους θέση μέσα στη φυλακή και όχι την πολιτική τους ιδιότητα. Σκοπός δεν ήταν μια δικτύωση από εμάς για εμάς, αλλά η μεθοδική δημιουργία ενός κινήματος ενάντια στη συνθήκη του εγκλεισμού μέσα στις φυλακές. Η προεργασία για τη δόμηση του Συνδικάτου, συνέπεσε χρονικά και με το διάλογο στο γερμανικό κοινοβούλιο για τη ψήφιση ενιαίου κατώτατου μισθού (9.19€)-νομοσχέδιο που υπερψηφίστηκε έναν χρόνο αργότερα. Πάνω σε αυτό το δημόσιο διάλογο, οι κρατούμενοι αποφάσισαν να αγωνιστούν για την κοινωνική τους ενσωμάτωση. Δημιούργησαν το Συνδικάτο απαιτώντας 3 βασικά αιτήματα:
- Ενσωμάτωση των έγκλειστων εργατών στο καθεστώς κατώτατου μισθού
- Ενιαία κοινωνική ασφάλιση (με σταθερή ιατρική περίθαλψη και καταβολή ενσήμων)
- Συνδικαλιστική ελευθερία (το οποίο μεταφράζεται για παράδειγμα στο ελεύθερο δικαίωμα των κρατουμένων να πραγματοποιούν μαζικές συνελεύσεις) και θεσμική αναγνώριση του Συνδικάτου από το κράτος
Στόχος ήταν να φτιαχτεί ενα ταξικό κίνημα μέσα στις φυλακές που ναι μεν να χωράει όλους τους κρατούμενους, έχοντας όμως κάποια μίνιμουμ πολιτικά χαρακτηρηστικά όπως καμία διάκριση με βάση το φύλο ή τη φυλή και πλήρη ανεξαρτησία από το κράτος και τα κόμματα αλλά αυτοοργανωμένο από τη βάση.
Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη συνθήκη της εργασίας μέσα στις φυλακές. Μπορείς να μας πεις ποιες μορφές εργασίας συναντάμε μέσα στις φυλακές;
Σε 12 από τα 16 κρατίδια υπάρχει νόμιμα ο θεσμός της καταναγκαστικής εργασίας μέσα στις φυλακές. Είναι πολύ σημαντικό να υπολογίσουμε πως από τους 60.000 συνολικά κρατούμενους, οι 40.000 είναι εργαζόμενοι, δηλαδή αποτελούν μια αρκετά υπολογίσιμη εργατική δύναμη. Παρόλα αυτά για τους κρατούμενους τίθεται και ζήτημα κοινωνικής και οικονομικής αναγκαιότητας καθώς αφενός μεν κοινωνικοποιούνται, ερχόμενοι σε επαφή μεταξύ τους και αφετέρου κερδίζουν τα προς το ζην. Μέσα στη φυλακή συναντάμε σε 3 μορφές το θεσμό της εργασίας:
- Για τις λειτουργικές ανάγκες της φυλακής (καθαριότητα, κουζίνα κτλ)
- Για την εξωστρεφή παραγωγική δραστηριότητα της φυλακής-οι φυλακές εξάγουν προϊόντα που προωθούνται αντίστοιχα και από το κράτος ως τέτοια
- Για μικρές και μεγάλες εταιρίες που καρπώνονται την παραγωγική δύναμη των κρατουμένων όπως η L’ Oreal Paris, η Miele, η Siemens AG κ.α.
Ποιά είναι σήμερα η εξέλιξη του Συνδικάτου και ποιά η σχέση του με άλλες μορφές οργάνωσης μέσα στη φυλακή;
Μπορεί κανείς να πεί πως το Συνδικάτο ξεπέρασε τον αρχικό του προγραμματισμό, καθώς στα 5 χρόνια λειτουργίας του έχει υποστηρίξει από απλές μορφές διεκδικητικών αγώνων με νόμιμα χαρακτηριστικά μέχρι μαζικές απεργίες πείνας και εξεγέρσεις φυλακισμένων αγωνιστών ενάντια στη συνθήκη του εγκλεισμού. Αρκεί να υπολογίσουμε πως μέσα στις γερμανικές φυλακές ο καθένας μπορεί να συναντήσει διαφορετικούς τύπους οργάνωσης και δικτύωσης των κρατουμένων. Δίκτυα κρατουμένων με βάση την πολιτική τους εγγύτητα (όπως τα δίκτυα των Τούρκων και Κούρδων Μαρξιστών αλλά και των Νεοναζί), ομαδοποιήσεις σε πτέρυγες με βάση τη φυλή αλλά και οι επιτροπέςκρατουμένων- επίσημες εκλεγμένες αντιπροσωπίες κρατουμένων θεσμικά αναγνωρισμένες που διαμεσολαβούν ανάμεσα στους έγκλειστους και τη διοίκηση της φυλακής. Μολονότι οι επιτροπές έχουν διεκδικήσει ενίοτε μέτρα εξανθρωπισμού σε κάποιες φυλακές, η όλη φύση τους λειτουργεί κατευναστικά και αποτρεπτικά προς τη ριζοσπαστικοποίηση των κρατουμένων, επιχειρώντας να τηρούν την κοινωνική ειρήνη μέσα στις πτέρυγες.
Το Συνδικάτο περιβάλλουν πολιτικά οι ομάδες υποστήριξης και αλληλεγγύης έξω από τις φυλακές, όπου και συμμετέχεις. Θες να μας πείς δύο λόγια για τη δραστηριότητα τω ομάδων αυτών;
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 6 ομάδες υποστήριξης και αλληλεγγύης του Συνδικάτου που εδρεύουν στο Βερολίνο, τη Λειψία, τηνΙένα, τη Νυρεμβέργη, το Μόναχο και τη Κολωνία. Πρόκειται στην ουσία για πολιτικές ομάδες που δραστηριοποιούνται σε διπλή κατεύθυνση. Αφενός στη διαδραστική σχέση και επικοινωνία* με τους ίδιους τους κρατούμενους στέλνοντας γράμματα, μιλώντας στο τηλέφωνο ή με δια ζώσης επαφή μέσω επισκεπτηρίων, αναπαράγοντας τον λόγο τους και δίνοντας βήμα στις φωνές εντός τω τειχών. Εδώ να σημειώσουμε πως επιλέξαμε να έχουμε μια καθαρά πολιτική και όχι υλική στήριξηστους έγκλειστους για παράδειγμα στέλνοντας γραμματόσημα και όχι χρήματα για να μην εκφυλιστεί η σχέση σε χρηστική απεύθυνση προς τις ομάδες αλληλεγγύης. Αφετέρου οι ομάδες αυτές εργάζονται στην ενίσχυση των αιτηματικών αγώνων μέσα στις φυλακές, στη μελέτη του σωφρονιστικού συστήματος και στην ριζοσπαστικοποίηση των συνειδήσεων ενάντια στον εγκλεισμό. Οργανώνουν εκδηλώσεις, πορείες, καμπάνιες δράσεων κτλ.
*στις γερμανικές φυλακές η επικοινωνία με τον κόσμο εκτός των τειχών γίνεται μόνο μέσω καρτοτηλεφώνων, αλληλογραφίας ή επισκεπτηρίων με εξαίρεση τις φυλακές της Βαυαρίας στις οποίες δεν υπάρχουν ούτε τηλέφωνα. Η χρήση κινητών τηλεφώνων απο κρατούμενους πέρα από το τεράστιο κόστος, γίνεται περιορισμένα και κάτω από άκρα μυστικότητα.
Ποιά είναι η διάδραση των ομάδων υποστήριξης και αλληλεγγύης με πρώην κρατούμενους;
Κατά γενική ομολογία η συντριπτική πλειοψηφία των κρατουμένων, όταν αποφυλακίζονται είτε ιδιοτεύουν είτε επιστρέφουν στα δίκτυα από τα οποία προέρχονταν πρίν φυλακιστούν. Παρόλα αυτά υπάρχουν περιπτώσεις κρατουμένων που μόλις αποφυλακίστηκαν, ενσωματώθηκαν στις ομάδες υποστήριξης. Για αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε να πούμε πως σε μεγάλο βαθμό, οι ομάδες υποστήριξης παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση συνειδήσεων μέσα στις φυλακές. Ένα άλλο ζήτημα για μας είναι πως ποτέ δε ρωτάμε τους κρατούμενους για ποιο λόγο έχουν φυλακιστεί, αρχικά γιατί δε θέλουμε να είμαστε ένα είδος δικαστή που θα αποφασίσει με βάση το αδίκημα που έχουν διαπράξει αν θα χαίρουν υποστήριξης και δεύτερον γιατί πιστεύουμε πως μέσα από την επικοινωνία και τη διαδραστική σχέση έχουν το περιθώριο να αλλάξουν. Έχουν υπάρξει όμως και περιπτώσεις στις οποίες δε στηρίξαμε κρατούμενους με βάση τις υποθέσεις τους (πχ βιασμός).
Σαν ομάδες υποστήριξης και αλληλεγγύης έχετε σταθερές επαφές με άλλα σχήματα αλληλεγγύης σε φυλακισμένους τόσο στη Γερμανία όσο και σε διεθνές επίπεδο;
Γενικά είμαστε σε επικοινωνία, συνεργασία και σύμπραξη με ευρύτερες πολιτικές ομάδες ή δικτυώσεις αλληλεγγύης σε κρατούμενους. Επιλέξαμε όμως συνειδητά να είμαστε ανεξάρτητη δομήκαι να μην ενσωματωθούμε σε κάποιο ευρύτερο διεθνές δίκτυο για να παραμείνει η αρχική στρατηγική κατεύθυνση προσπάθειας δημιουργίας ενός ταξικού και όχι πολιτικού κινήματος ενάντια στον εγκλεισμό, μέσα στις γερμανικές φυλακές.